21 SEPTEMBER 2022: WERELDDAG DEMENTIE
Heel wat hersenziektes leiden tot dementie. Bij dementie gaan de hersenen achteruit door het verdwijnen van zenuwcellen en/of verbindingen tussen zenuwcellen. Dat zorgt ervoor dat personen met dementie niet langer op dezelfde manier kunnen denken. Stoornissen die optreden in het denken (meestal geheugenstoornissen):
- Afasie is een taalstoornis. Dan wordt spreken, schrijven en begrijpen van taal moeilijk.
- Apraxie is een stoornis in het praktisch handelen zoals bijvoorbeeld koken, eten, kleden en wassen.
- Agnosie is een herkenningsstoornis. Hierdoor kan de persoon bepaalde dingen zoals voorwerpen niet meer herkennen.
- Stoornis in uitvoerende functies zoals logisch redeneren, dingen plannen en organiseren.
MANTELZORGER VOOR EEN PERSOON MET DEMENTIE
Als je mantelzorger bent moet je voldoende draagkracht hebben. Een persoon met dementie heeft heel wat zorg en aandacht nodig. Maar aandacht en zorg voor mensen die rond de persoon met dementie leven (zoals de mantelzorger) is minstens even belangrijk.
Mantelzorgers van personen met dementie worden geconfronteerd met verlies van communicatie en herkenning, verlies van sociale contacten en tijd voor jezelf, verlies van wederkerigheid in de relatie en nog zoveel meer. De extra moeilijke factor bij dementie is dat het een proces is dat niet stopt. Het is een aandoening die steeds verder zal vorderen, waardoor verlieservaringen zich zullen blijven opstapelen.
Hier zal de mantelzorger moeten bijspringen voor alledaagse handelingen zoals aankleden, wassen, eten en dergelijke. Ook het gedrag van de persoon met dementie kan een uitdaging zijn. Zo kunnen emotionele veranderingen gepaard gaan met gevoelens van boosheid en verdriet. Verder zal de relatie die bestond tussen de mantelzorger en de persoon met dementie veranderen naar een zorgrelatie, ook wel gekend als rolomkering.
Mantelzorger worden is geen gemakkelijke beslissing, maar heeft ook heel wat positieve kanten. Zo leren heel wat mantelzorgers nieuwe kwaliteiten en kanten van zichzelf kennen. Mantelzorgers herontdekken ook hoe tederheid een geschikte vorm van communicatie en contact kan zijn. Tot slot zien heel wat mensen de zorg voor een persoon met dementie als zinvolle en betekenisvolle invulling van hun leven.
ONDERSTEUNING VOOR DE MANTELZORGER
De mantelzorger moet dit niet alleen ondergaan, want ons thuiszorgcentrum springt bij waar mogelijk en kan een aanvulling zijn op de zorg die je dagelijks levert. Ook als je nood hebt om even tijd voor jezelf te nemen kan thuiszorg de zorg even overnemen. Daarnaast is er onze Dienst Maatschappelijk Werk. Deze dienst heeft verschillende referentiepersonen voor dementie die de hele regio bedienen. De referentiepersonen voor dementie staan in ter ondersteuning van onze medewerkers in complexe zorgsituaties en werken via ondersteuning en advies dat ze leveren aan de medewerker. De referentiepersoon voor dementie schrijft het dementievriendelijk beleid uit dat ons ziekenfonds wil nastreven. Ook voor complexere vragen kan je hier terecht. Een team verzorgenden speciaal opgeleid over dementie gaan op zoek naar oplossingen of zullen je gericht doorverwijzen. Al onze zorgverleners en maatschappelijk werkers krijgen een opleiding tot ‘dementiekundige basiszorgverlening’. Enkel zo kan er samen met de mantelzorger een kwalitatieve persoonsgerichte zorg voorzien worden voor iedere persoon met dementie.
Verder worden er zowel in Vlaams-Brabant als in Brussel regelmatig praatcafés georganiseerd voor mantelzorgers van personen met dementie. Bekijk zeker de website www.dementie.be voor meer info over een praatcafé in jouw buurt!
TIPS VOOR COMMUNICATIE EN CONTACT VOOR PERSONEN MET DEMENTIE
Om de communicatie en het contact zo vlot mogelijk te laten verlopen let je best op volgende aandachtspunten:
- Spreek traag en duidelijk.
- Kies voor eenvoudige woorden en hou de zinnen kort.
- Woorden kan je benadrukken met gebaren en aanrakingen.
- Leg maar 1 boodschap per keer uit.
- Spreek over iets dat aan het gebeuren is.
- Zorg ervoor dat je houding en uitspraken affirmatief (bevestigend, bekrachtigend) zijn.
- Neem de tijd om na te gaan of de persoon met dementie je begrepen heeft.
- Zijn woorden en zinnen een te grote prikkeling die onrust veroorzaken, ga dan voor een blik, een aanraking, iets voordoen of tonen, knuffelen ...
- Spreek de persoon aan met zijn of haar naam.
- Ga altijd dicht genoeg bij de persoon staan.
- Zorg dat je allebei op een gelijke hoogte staat en zorg voor fysiek contact.
- Zorg dat er oogcontact is.
- Stilte mag: het geeft de andere namelijk ruimte. Elkaars nabijheid is belangrijker dan woorden.
